Jump to navigation
Πώς μπορούμε να είμαστε δυνατοί συζητητές;
Πόσες φορές δεν ερχόμαστε όλοι καθημερινά αντιμέτωποι με την εικόνα ανθρώπων γύρω μας που τσακώνονται, φωνάζουν, νευριάζουν και δεν μπορούν με ηρεμία να διαχειριστούν τη συζήτηση, τη διαφορετική άποψη, τη διαφωνία ή ακόμα και την παρεξήγηση; Πόσοι πιστεύουν ότι όσο πιο δυνατή είναι η φωνή, όσο πιο μεγάλος ο θυμός και πιο θεαματική η έκρηξη τόσο μεγαλύτερη η ορθότητα της άποψης και η διεκδίκηση της αλήθειας;
Είναι γεγονός ότι δεν ξέρουμε να συζητάμε, δεν έχουμε μάθει να ακούμε ουσιαστικά αυτόν που έχουμε απέναντί μας. Δεν σεβόμαστε τον συνομιλητή μας, τον διακόπτουμε χωρίς να του επιτρέπουμε να ολοκληρώσει τη σκέψη του.
Ας δοκιμάσουμε λοιπόν να φέρουμε την αλλαγή από εκεί που ξεκινούν όλα, από την παιδεία, από το σχολείο, από τη μικρή ηλικία, από εκεί που χαράσσονται σωστά οι κατευθύνσεις και παγιώνονται οι καλές συνήθειες.
Μαθαίνουμε λοιπόν να επιχειρηματολογούμε και οργανώνουμε «Διαγωνισμό Αντιλογιών» για μαθητές και μαθήτριες της ΣΤ’ Δημοτικού.
Μαθαίνουμε να επιχειρηματολογούμε και οργανώνουμε Διαγωνισμό Αντιλογιών Δημοτικού
Ο Διαγωνισμός Αντιλογιών όπως τον φανταζόμαστε και τον οργανώνουμε είναι κάτι παραπάνω από ένα διαγωνισμό επιχειρηματολογίας.
Στο πλαίσιο της προετοιμασίας αλλά και της διαδικασίας του διαγωνισμού τα παιδιά
και
Κατά την πρώτη φάση της εκπαιδευτικής δραστηριότητας τα παιδιά εξοικειώνονται με την επιχειρηματολογία. Προτείνουμε τα παιδιά να αρχίσουν να διαμορφώνουν τα πρώτα τους αυτά επιχειρήματα σε θέματα που είναι οικεία στα παιδιά. Είναι σημαντικό τα παιδιά να διαμορφώσουν τα επιχειρήματά τους μετά από επιστημονική μελέτη διαφορετικών πηγών.
Καθώς τα παιδιά εξοικειώνονται με την επιχειρηματολογία, οι μαθητές προχωρούν σε διαδικασία αντιλογίας. Ενημερώνονται για τη διαδικασία τους κανόνες των αντιλογιών. Μαζί με τον εκπαιδευτικό επιλέγουν θέματα αντιλογιών που προτείνεται να είναι επιστημονικά θέματα που επηρεάζουν την ποιότητα της ζωής μας. Τα παιδιά προχωρούν στη μελέτη πηγών σχετικά με το θέμα τους έτσι ώστε να υποστηρίξουν τα επιχειρήματά τους. Μετά την προετοιμασία, προχωρούν στην πρώτη τους αντιλογία. Οι μαθητές όταν δεν αγωνίζονται αναλαμβάνουν το ρόλο του κριτή των υπολοίπων ομάδων. Αυτό φαίνεται ότι βοηθάει τα παιδιά να κατανοήσουν καλύτερα και τη διαδικασία των αντιλογιών. Ο εκπαιδευτικός μπορεί να οργανώσει πολλούς γύρους αντιλογιών.
Τέλος, ο εκπαιδευτικός σε συνεργασία με τα μέλη της σχολικής κοινότητας οργανώνει Ενδοσχολικό Διαγωνισμό. Στην περίπτωση αυτή προτείνεται η κριτική επιτροπή να είναι μέλη της σχολικής κοινότητας.
Προετοιμασία για αντιλογίες και Διαγωνισμός Αντιλογιών
Ξεκινήσαμε να κάνουμε αντιλογίες στην Στ τάξη στην Ελληνογερμανικη Αγωγή με στόχο να βοηθήσουμε τα παιδιά να βελτιώσουν τον προφορικό τους λόγο. Τα παιδιά αγκάλιασαν τη σχολική αυτή δράση και οι αντιλογίες είναι κάτι που τα παιδιά της Στ περιμένουν κάθε χρόνο.
Εντάξαμε την εκπαιδευτική δράση στο πρόγραμμα της διδασκαλίας της Ελληνικής γλώσσας και της Ευέλικτης Ζώνης. Εφαρμόσαμε την εκπαιδευτική δράση σε τρείς φάσεις.
Α. Εισαγωγή στην επιχειρηματολογία (το λιγότερο 4 διδακτικές ώρες)
Στόχος της φάσης αυτής ήταν να εξοικειωθούν οι μαθητές με την επιχειρηματολογία. Ξεκινήσαμε την πρώτη διδακτική ώρα μελετώντας και συζητώντας επιχειρηματολογικά κείμενα στην τάξη. Εντοπίσαμε και συζητήσαμε τον τρόπο με τον οποίο παρουσιάζονται επιχειρήματα στα κείμενα αυτά και τον τρόπο με τον οποίο αναδεικνύονται διαφορετικές απόψεις γύρω από το ίδιο θέμα. Συζητήσαμε ποια είναι ισχυρά ή όχι επιχειρήματα. Στην επόμενη διδακτική ώρα συζητήσαμε πώς μπορούμε εμείς να διαμορφώσουμε εμείς ένα πειστικό, ισχυρό επιχείρημα, τονίζοντας τα στοιχεία της παρουσίασης του επιχειρήματος και τη δομή υποστήριξης υπέρ ή κατά. Την Τρίτη και τέταρτη διδακτική ώρα δοκιμάσαμε να διαμορφώσουμε τα δικά μας επιχειρήματα. Οι μαθητές οργανώθηκαν σε τριμελείς ομάδες και ανέλαβαν ένα θέμα γύρω από το οποίο θα επιχειρηματολογούσαν. Τα παιδιά προετοιμάστηκαν να υποστηρίξουν ή να καταρρίψουν τη θέση γύρω από ένα θέμα και είχαν χρόνο στη διάθεσή τους να μελετήσουν πηγές σχετικά με το θέμα που είχαν αναλάβει (διαδίκτυο /περιοδικά/εφημερίδες/βιβλία/επιστημονικά περιοδικά) έτσι ώστε να μπορούν να υποστηρίξουν με βάση βιβλιογραφικές πηγές και επιστημονικά δεδομένα τα επιχειρήματά τους. Οι μαθητές υποστήριξαν τη θέση τους (υπέρ/κατά). Μετά το πέρας της διαδικασίας συζητήσαμε όλοι για τα κριτήρια του ισχυρού και πειστικού επιχειρήματος.
Β. Εισαγωγή και προετοιμασία για Αντιλογίες στην τάξη (το λιγότερο 2 διδακτικές ώρες)
Ο στόχος της φάσης αυτής είναι να εξοικειώσει τους μαθητές με τη διαδικασία και τους κανόνες των αντιλογιών.
Αφιερώσαμε την πρώτη διδακτική ώρα στην εισαγωγή του διαγωνισμού αντιλογίας: τι είναι ένας διαγωνισμός αντιλογίας, ποια είναι η διαδικασία και οι κανόνες του καθώς και τα κριτήρια αξιολόγησης. Μετά, οργανώσαμε Αντιλογίες στην τάξη.
Οι μαθητές μετά από κλήρωση οργανώθηκαν σε τριμελείς ομάδες, και ανέλαβαν μετά από κλήρωση το λόγο ή τον αντίλογο γύρω από ένα θέμα. Προετοίμασαν τα επιχειρήματά τους αξιοποιώντας επιστημονικές πηγές και δημοσιευμένα άρθρα που πρόσφερε στους μαθητές για οικονομία χρόνου ο εκπαιδευτικός. Οι μαθητές ακολούθησαν τη διαδικασία του Αγώνα Αντιλογίας (20 λεπτά προετοιμασία, 20 λεπτά αντιλογία, αξιολόγηση από τους κριτές). Τα παιδιά προετοιμάστηκαν να υποστηρίξουν ή να καταρρίψουν μια θέση. Τα παιδιά είχαν χρόνο στη διάθεσή τους να μελετήσουν πηγές σχετικά με το θέμα που είχαν αναλάβει (διαδίκτυο/περιοδικά /εφημερίδες/βιβλία/ επιστημονικά περιοδικά) έτσι ώστε να μπορούν να υποστηρίξουν με βάση βιβλιογραφικές πηγές και επιστημονικά δεδομένα τα επιχειρήματά τους. Οι μαθητές υποστήριξαν τη θέση τους (υπέρ/κατά) σύμφωνα με τη διαδικασία των αντιλογιών. Κάθε μαθητής πήρε τη θέση του ομιλητή αλλά και τη θέση του κριτή όταν δεν αγωνιζόταν. Αυτό φαίνεται ότι βοήθησε πολύ τα παιδιά να καταλάβουν και τη διαδικασία των αντιλογιών αλλά και την ποιότητα του επιχειρήματος. Οι μαθητές χρησιμοποίησαν την κλείδα αξιολόγησης αλλά με περιγραφική και όχι αριθμητική αξιολόγηση. Στο τέλος κάθε γύρου συζητούσαμε σχετικά με την ποιότητα και την πειστικότητα των επιχειρημάτων αλλά και τους κανόνες των αντιλογιών.
Σε αυτή τη φάση συμμετείχαν όλοι οι μαθητές της ΣΤ δημοτικού. Δοκιμάσαμε αντιλογίες με ποικίλα θέματα και δημιουργήσαμε μια τράπεζα υποστηρικτικού υλικού για τα θέματα πάνω στα οποία επιχειρηματολογήσαμε. Οι μαθητές ενθουσιάστηκαν με τις αντιλογίες κάτι που μας ενθάρρυνε να εντάξουμε τις αντιλογίες στο πρόγραμμα του σχολείου.
Γ. Ενδοσχολικός Διαγωνισμός
Η εκπαιδευτική δράση ολοκληρώθηκε στο σχολείο με τη διοργάνωση Ενδοσχολικού Διαγωνισμού για μαθητές και μαθήτριες της έκτης τάξης. Οι μαθητές οργάνωσαν τις ομάδες τους με δική τους πρωτοβουλία και δήλωσαν συμμετοχή στο διαγωνισμό. Η κάθε ομάδα είχε τουλάχιστον ένα αναπληρωματικό μέλος. Το αναπληρωματικό μέλος είχε τη δυνατότητα να προετοιμαστεί μαζί με την ομάδα αλλά δεν ήταν ομιλητής. Στον Ενδοσχολικό Διαγωνισμό δήλωσαν συμμετοχή 18 ομάδες, 72 μαθητές και μαθήτριες. Οργανώσαμε τρεις γύρους αντιλογιών γύρω από τρία διαφορετικά θέματα. Οι μαθητές που δεν αγωνίσθηκαν στον Ενδοσχολικό διαγωνισμό παρακολούθησαν το διαγωνισμό. Στο Διασχολικό Διαγωνισμό κριτική επιτροπή ήταν εξωτερικοί αξιολογητές. Ο Διαγωνισμός είχε μεγάλη ανταπόκριση σε γονείς και μαθητές. Οι δυο ομάδες που συγκέντρωσαν την υψηλότερη βαθμολογία προκρίθηκαν να εκπροσωπήσουν το σχολείο μας στην τελική φάση του Διαγωνισμού Αντιλογιών, στον πρώτο Διασχολικό Διαγωνισμό που οργανώθηκε.
Από τη σχολική μονάδα σε Πανελλαδική εμβέλεια
Τις αντιλογίες αγκάλιασε το Υπουργείο Παιδείας δίνοντάς μας την αιγίδα του και βέβαια την ευκαιρία να διασπείρουμε την ιδέα μας και στα άλλα σχολεία. Η δράση εντάχθηκε στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα Open Schools Open Societies και η Ελληνογερμανική Αγωγή ως σχολείο-κόμβος δημιουργεί και στηρίζει μια ευρύτερη κοινότητα εκπαιδευτικών, μαθητών, σχολικών μονάδων, επιστημονικών και διοικητικών φορέων που αλληλεπιδρά και αναπτύσσει μια καινοτόμα ιδέα.
Α. Σχολείο Κόμβος – Δίκτυο Σχολείων – Κοινότητα Εκπαιδευτικών
Η Ελληνογερμανική Αγωγή, λειτουργώντας ως σχολείο-κόμβος, δημιουργεί και υποστηρίζει μια ευρύτερη κοινότητα από σχολεία, εκπαιδευτικούς, μαθητές, επιστημονικούς φορείς, πανεπιστήμια και διοικητικούς φορείς, που αλληλεπιδρούν, αναπτύσσουν και επεκτείνουν νέες καινοτόμες ιδέες. Οι αντιλογίες σήμερα είναι κάτι περισσότερο από μια σχολική δράση στοχεύοντας όχι μόνο στην ενδυνάμωση του μαθητή αλλά και του εκπαιδευτικού.
Οι εκπαιδευτικοί καλούνται όχι να πάρουν οδηγίες για να εφαρμόσουν καλά μια «στημένη» ήδη ιδέα, αλλά να συμμετάσχουν σε μια ευρύτερη κοινότητα που ανταλλάσσει απόψεις, δοκιμάζει, διορθώνει, επαναπροσδιορίζει, και θεωρεί την νέα ιδέα «δικιά της». Γι αυτό και δημιουργήσαμε ήδη μια ψηφιακή κοινότητα που μας δίνει το πλαίσιο να επικοινωνήσουμε όσο συχνά θέλουμε, ασύγχρονα και σύγχρονα, χωρίς τους τοπικούς περιορισμούς, αλλά και να δημιουργήσουμε βιβλιοθήκη εκπαιδευτικού υλικού. Οι εκπαιδευτικοί έτσι αναλαμβάνουν δράση και πρωτοβουλία, και ενδυναμώνονται μέσα από αυτή τη διαδικασία ως επαγγελαματίες.
Την πρώτη χρονιά αυτή της εφαρμογής οκτώ δημοτικά σχολεία της 53ης περιφέρειας δημοτικής εκπαίδευσης Αττικής έχουν αγκαλιάσει την εκπαιδευτική δράση, οργανώνουν αντιλογίες και συμμετέχουν με ομάδες μαθητών στο Διαγωνισμό Αντιλογιών.
1ο Δημοτικό Σχολείο Αρτέμιδας
2ο Δημοτικό Σχολείο Αρτέμιδας
3ο Δημοτικό Σχολείο Αρτέμιδας
6ο Δημοτικό Σχολείο Αρτέμιδας
6ο Δημοτικό Σχολείο Γέρακα
1ο Δημοτικό Σχολείο Σπάτων
2ο Δημοτικό Σχολείο Σπάτων
Νέα Γενιά Ζηρίδη
Ειδικοί επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Πανεπιστήμιο της Πάτρας έχουν συνδεθεί με την κοινότητα και υποστηρίζουν τη δράση. Η Σχολική Σύμβουλος της 53ης Περιφέρειας Δημοτικής Εκπαίδευσης έχει ήδη αναλάβει δυναμικό ρόλο στην ενημέρωση και υποστήριξη της κοινότητας, είτε μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας είτε με φυσική παρουσία. Η κοινότητα Αντιλογιών είναι ήδη ενεργή και αλληλεπιδρά δημιουργικά.
Β. Ψηφιακή κοινότητα
Η Ελληνογερμανική Αγωγή έχει ήδη αναπτύξει ψηφιακή κοινότητα (http://elearning.ea.gr/course/view.php?id=65) προσφέροντας ένα ευέλικτο και εύχρηστο περιβάλλον επικοινωνίας μεταξύ των εκπαιδευτικών που συμμετέχουν στο διαγωνισμό αντιλογιών. Η ψηφιακή κοινότητα έχει τις παρακάτω λειτουργίες
Α. forum συζητήσεων μεταξύ των μελών
Β. βιβλιοθήκη εκπαιδευτικού και επιμορφωτικού υλικού
Γ. δυνατότητα σύγχρονης επικοινωνίας
Η ψηφιακή κοινότητα αποτελεί ήδη 30 ενεργά μέλη. Έχει επίσης αναπτυχθεί βιβλιοθήκη με όλα τα βασικά έγγραφα αντιλογιών και διαγωνισμού (διαδικασίες, κανόνες, κλείδα αξιολόγησης), τράπεζα θεμάτων αντιλογιών (θέματα και υποστηρικτικό επιστημονικό υλικό) επιμορφωτικό υλικό, συνεδριακό υλικό, που επικαιροποιείται συνεχώς από τα μέλη της.
Γ. Επιμορφωτικές δράσεις και δράσεις διάχυσης
Στο πλαίσιο της εκπαιδευτική δράσης έχουν ήδη οργανωθεί τρεις επιμορφωτικές δράσεις, στο πλαίσιο των οποίων οι εκπαιδευτικοί ενημερώθηκαν για τη διαδικασία των αντιλογιών αλλά και του διαγωνισμού. Επιπλέον οι εκπαιδευτικοί είχαν τη συνατότητα να ανταλλάξουν απόψεις αλλά και προβληματισμούς σχετικά με την ένταξη της δραστηριότητας στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα του σχολείου και της σχολικής τάξης.
Στόχος μας είναι να βρει η προσπάθεια αυτή ανταπόκριση, να αποκτήσει μία πανελλήνια εμβέλεια, ώστε να ωφεληθούν όλα τα παιδιά, να ανοίξουν το παράθυρό τους στον κόσμο, να μάθουν ότι κάθε λόγος έχει και τον αντίλογό του και να πάψουν να διεκδικούν για τον εαυτό τους μόνο την πρωτοκαθεδρία ή την αποκλειστικότητα στην αλήθεια. Στόχος μας είναι να εμπλέξουμε όλο και περισσότερους επιστημονικούς φορείς, ακαδημαικούς, σχολικούς συμβούλους, εκπαιδευτικούς, γονείς και μαθητές.
Τον Ιούνιο του 2018, μετά το τέλος της πρώτης εφαρμογής, οργανώνεται εκπαιδευτική ημερίδα με στόχο να ενημερώσουμε την εκπαιδευτική κοινότητα για την εκπαιδευτική δράση με στόχο την περαιτέρω εξάπλωσή της.
Pieslēgties
