Global Science Opera GR / Ελληνική Κοινότητα Εκπαιδευτικών της Παγκόσμιας Όπερας Επιστήμης

ODS Questionnaire

Ελλάδα

Parent Community: Global Science Opera in Real Time

Παγκόσμια Όπερα Επιστήμης

Global Science Opera (GSO)

&
Παγκόσμια Όπερα Επιστήμης σε πραγματικό χρόνο

Global Science Opera in real time (GSOrt)

Έγγραφο δράσης για την συμμετοχή σχολείου στην ελληνική σκηνή της Παγκόσμιας Όπερας Επιστήμης (GSO)

Τί είναι η Παγκόσμια Όπερα Επιστήμης;

Παγκόσμια Όπερα Επιστήμης είναι μια διεθνής πρωτοβουλία εκπαιδευτικών από ολόκληρο τον κόσμο με αντικείμενο την συνδημιουργία ενός σπονδυλωτού παραστατικού δρωμένου με θέμα την Επιστήμη. Το παραστατικό αυτό δρώμενο μπορεί να περιλαμβάνει ειδικευμένη μουσική συμμετοχή χωρίς ωστόσο να αποκλείει την απλή ηχητική δράση. Το δρώμενο κάθε εκπαιδευτικής κοινότητας βιντεοσκοπείται ώστε να ενταχθεί στην τελική “εθνική σκηνή” που ως κομμάτι της όπερας δεν υπερβαίνει τα 2 ½ λεπτά.

Ποιές πρακτικές τεκμηριώνουν τη δράση της Παγκόσμιας Όπερας Επιστήμης;

Η Παγκόσμια Όπερα Επιστήμης βασίζεται στην μελέτη περίπτωσης “Γράψε Μια Όπερα Επιστήμης” (Write A Science Opera, WASO) και στο πιλοτικό πρόγραμμα “Εξ Αποστάσεως Μουσική Αγωγή”. H πρώτη αποτελεί πρακτική του Πανεπιστημίου του Stord Haugesund της Νορβηγίας που μελετήθηκε στο ερευνητικό έργο CREATIT (http://globalscienceopera.com/about/) ενώ το δεύτερο αποτελεί καλή πρακτική του Μείζονος Προγράμματος Επιμόρφωσης Εκπαιδευτικών από την Ελλάδα (περισσότερα εδώ: http://dma.ea.gr/el/node/16 )

Πώς διδάσκεται Επιστήμη μέσα από τη δράση;

Η Παγκόσμια Όπερα Επιστήμης είναι ένα από τα δειγματικά εργαλεία (demonstrators) του ερευνητικού έργου CREATIONS. Ακολουθώντας τις Κατευθυντήριες Γραμμές για την πρακτική “Γράψε Μια Όπερα Επιστήμης” (βρίσκονται εδώ:http://portal.opendiscoveryspace.eu/el/node/818951 ) και ανάλογα με την ηλικία, οι μαθητές χωρίζονται σε ομάδες που επεξεργάζονται δημιουργικούς τρόπους παραστατικής ανάλυσης του επιστημονικού περιεχομένου που διδάσκονται. Με τη βοήθεια των εκπαιδευτικών τους σχέδια δράσης καταρτίζονται για κάθε ομάδα. Στη συνέχεια οι ομάδες συνεργάζονται μεταξύ τους ώστε να αποδώσουν θεατρικά κάθε λεπτομέρεια του σεναρίου βιώνοντας επί σκηνής τις παραστατικές σχέσεις των επιστημονικών εννοιών που πραγματεύονται (διαβάστε και την παράγραφο "Πώς εντάσσεται η Μουσική στη δράση της Παγκόσμιας Όπερας Επιστήμης" στην παρούσα σελίδα).

Ποιός είναι ο ρόλος των εκπαιδευτικών;

Παρακολουθώντας τη σειρά επιμορφωτικών εργαστηρίων Vibrating Physics του έργου CREATIONS, ομάδες ενδιαφερομένων εκπαιδευτικών (Α’βάθμιας ή Β’βάθμιας) εισάγονται στην παιδαγωγική προσέγγιση του δειγματικού εργαλείου. Στα εργαστήρια αυτά αναλύονται εργαλεία ανάπτυξης της δράσης καθώς και τρόποι υλοποίησής της σε περιβάλλοντα τυπικής ή άτυπης μάθησης. Οι συναντήσεις αυτές πραγματοποιούνται είτε εκ του σύνεγγυς (με οργάνωση σεμιναρίων) είτε διαδικτυακά (πολυμερείς τηλεδιασκέψεις, webinars) που ανακοινώνονται από την Ελληνογερμανική Αγωγή. Οι εκπαιδευτικοί με αρωγό την ομάδα υλοποίησης του CREATIONS για την Ελλάδα, προσαρμόζουν τις πρακτικές αυτές στις ανάγκες των μαθημάτων τους μέσα στην τάξη.

Δείγματα δουλειάς προηγούμενων εργαστηρίων μπορείτε να παρακολουθήσετε στους παρακάτω συνδέσμους:

Ποιά είναι τα μυθοπλαστικά χαρακτηριστικά;

Κάθε χρόνο το θέμα της GSO βασίζεται στην Επιστημονική Φαντασία, το Σύμπαν και το Περιβάλλον. Τα μυθοπλαστικά στοιχεία της Όπερας μπορούν να είναι πρόσωποποιημένες επιστημονικές έννοιες, όπως για παράδειγμα ένα φαινόμενο, πρόσωπα επιστημόνων, ιστορικά ή μή, ή οτιδήποτε εξάρει την φαντασία των μαθητών ώστε να δημιουργήσουν τον δικό τους κόσμο όπου όλοι οι χαρακτήρες αλληλεπιδρούν με τρόπο που διέπεται από τεκμηριωμένες επιστημονικές θεωρίες και δεδομένα. Οι δυνατότητες μυθοπλασίας επιτρέπουν τη δημιουργικότητα σε όλα τα επίπεδα συμμετοχής (παραστατικό δρώμενο, κίνηση, χορός, μουσική, σκηνικά, κοστούμια, ζωγραφική, χειροτεχνία, σκηνοθεσία, φωτισμός, βίντεο, προβολή και δημόσιες σχέσεις, κλπ). Η θεματολογία των Οπερών μέχρι σήμερα καλύπτει όλες τις έννοιες του φυσικού κόσμου, τα στοιχειώδη σωμάτια και το διάστημα.

Τί είναι το λιμπρέτο;

Η δομή του "σεναρίου" της Όπερας (λιμπρέτου) ακολουθεί όρους παραστατικού δρωμένου όπως σε μια πραγματική Όπερα αφού χωρίζεται σε Πράξεις και Σκηνές. Σε αυτές εκπαιδευτικοί από διάφορες χώρες του κόσμου (Alpha contacts) συνδιαμορφώνουν το τελικό λιμπρέτο καθώς και την συμμετοχή τους σε αυτό. Οι ρόλοι των ίδιων χαρακτήρων στην Όπερα εναλλάσσονται από τόπο σε τόπο ακολουθώντας κατά το δυνατόν μια ενδυματολογική συνέπεια. Για το θέμα της φετινής όπερας ανακατευθυνθείτε εδώ.

Πότε είναι η πρεμιέρα της τελικής Όπερας;

Σε συνεργασία με το CASE centre στη Νορβηγία κάθε χρόνο ανακοινώνονται οι προθεσμίες υποβολής των βιντεοσκοπημένων σκηνών από κάθε χώρα (συνήθης περίοδος είναι το Φθινόπωρο) καθώς και η ημερομηνία απ' ευθείας μετάδοσης. Η πρεμιέρα της Όπερας ορίζεται σε ημερομηνία περίπου στα μέσα Δεκεμβρίου. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επικοινωνήσετε με τον κ. Πέτρο Στεργιόπουλο (Alpha contact για την Ελλάδα).

Τί είναι η Παγκόσμια Όπερα Επιστήμης σε πραγματικό χρόνο;

“Παγκόσμια Όπερα Επιστήμης σε πραγματικό χρόνο” (GSOrt) αποτελεί μια ακόμα πρακτική (δειγματικό εργαλείο) του ερευνητικού έργου CREATIONS. Στόχος της είναι η ένταξη ακριτικών σχολείων της χώρας μας αλλά και της υπόλοιπης Ευρώπης στην ετήσια προσπάθεια της Παγκόσμιας Όπερας Επιστήμης. Κύριο χαρακτηριστικό της είναι η ανάπτυξη δυνατοτήτων σύμπραξης απομακρυσμένων σχολείων (περισσοτέρων των δυο) σε σύγχρονο ή ασύγχρονο ψηφιακό περιβάλλον μέσω ειδικής πλατφόρμας τηλεδιάσκεψης. Το τελικό αποτέλεσμα εντάσσεται στην τελική σκηνή (ελληνική ή άλλη). Η ονομασία του δειγματικού εργαλείου "σε πραγματικό χρόνο" σχετίζεται με την αξιοποίηση της πολυμερούς τηλεδιάσκεψης ώστε -κατά το δυνατόν- η σκηνική δράση να σχεδιαστεί έτσι ώστε να μοιράζεται σε περισσότερα μέρη την ίδια στιγμή.

Η "Παγκόμια Όπερα Επιστήμης σε πραγματικό χρόνο" (Global Science Opera in real time, GSOrt) απευθύνεται σε απομακρυσμένα σχολεία Α'Βάθμιας και Β'Βάθμιας Εκπαίδευσης χωρίς να αποκλείει τη συνδρομή σχολικών μονάδων που βρίσκονται σε αστικά κέντρα με ιδιαίτερη έμφαση στα Μουσικά Σχολεία.

Ποιά είναι η ιστορία της GSO στην Ελλάδα;

Με το δειγματικό αυτό εργαλείο της GSOrt, η Ελλάδα ηγείται της πρωτοβουλίας σύμπραξης απομακρυσμένων σχολείων στο πλαίσιο της GSO. Η πρακτική αυτή ωστόσο φιλοδοξεί να εντάξει απομακρυσμένα σχολεία όχι μόνο από την χώρα μας αλλά και από την υπόλοιπη Ευρώπη. Οι ακόλουθες καταγεγραμμένες ελληνικές συμμετοχές έχουν μέχρι στιγμής πραγματοποιηθεί:

"Skylight" ("Φεγγίτης") 2015
"Ghost Particles" ("Σωματίδια Φαντάσματα") 2016
"Moon Village" (“Ένα χωριό στη σελήνη”) 2017
"One Ocean" ("Ένας Ωκεανός") 2018
"Gravity" ("Βαρύτητα 1919") 2019
"Energize" 2020
"Thrive" 2021

Οι διεθνείς παραγωγές αναρτώνται στον ιστότοπο globalscienceopera.com εδώ.

Η GSOrt είναι μια από τις τρεις δράσεις από την Ελλάδα που δημοσιεύτηκαν στην έκδοση "Open Book of Educational Innovation" του Ευρωπαϊκού Σχολικού Δικτύου (European School Network) επιλεγμένη από το Υπουργείο Παιδείας (σελ 145-146).

Πώς εντάσσεται η Μουσική στη δράση της Παγκόσμιας Όπερας Επιστήμης;

Αν και η Μουσική παίζει καθοριστικό ρόλο στην συγκεκριμένη πρακτική της GSO, απαραίτητη προϋπόθεση για την υλοποίηση της δράσης είναι μόνο η παραστατική συμμετοχή χωρίς ειδικευμένες μουσικές γνώσεις. Οποιοσδήποτε τρόπος ένταξης του ήχου στην θεατρική πράξη είναι αποδεκτός. Δημιουργικές ωστόσο πρακτικές μπορούν να ενθαρρυνθούν και να αναπτυχθούν στο πλαίσιο της δράσης διατρέχοντας κάθε επίπεδο δυσκολίας από το αρκετά απλό -όπως ρυθμική απαγγελία αφηγηματικών μερών, ερμηνεία απλών ρυθμικών μοτίβων με το σώμα, τη φωνή ή με απλά όργανα- μέχρι το ιδιαίτερα πολύπλοκο -όπως ηχοποίηση σειρών δεδομένων, σύνθεση και ερμηνεία μουσικών μερών, πολυκάναλες ηχογραφήσεις ή χρήση πολυμεσικών εφαρμογών. Περισσότερα μπορείτε να παρακολουθήσετε στην καταγραφή του θερινού σχολείου που πραγματοποιήθηκε το 2016 εδώ: http://portal.opendiscoveryspace.eu/el/node/843559

Πώς μπορεί να συμμετέχει μια σχολική τάξη στην Παγκόσμια Όπερα Επιστήμης;

Με δημιουργία ενός ολοκληρωμένου μικρού δρωμένου (βιντεοσκόπηση πλήρους παραστατικής δράσης με τη μορφή θεατρικού δρωμένου)

Με δημιουργία και υλοποίηση μέρους της σκηνικής δράσης (βιντεοσκόπηση ή τηλεδιάσκεψη)

Με συμβολή ιδεών μέσω μιας ομάδας εργασίας (για τους διαλόγους, τους χαρακτήρες και την επιστημονική τους τεκμηρίωση)

Με ζωγραφική/σχεδιασμό σκηνικών/κουστουμιών

Με ηχογράφηση ή ζωντανή απόδοση μουσικών κομματιών ή ηχητικών ερεθισμάτων. (Δείτε περισσότερα για την δράση ηχοποίησης δεδομένων από το Δημοτικό Σχολείο Αγ. Νικολάου Κρήτης (Παιδικό Φεστιβάλ 2017).

Ποιά μπορεί να είναι η συμμετοχή ακριτικών σχολείων της Ελλάδας στην Παγκόσμια Όπερα Επιστήμης;

Η συμμετοχή ακριτικών σχολείων, και γενικότερα απομακρυσμένων σχολείων, στην Παγκόσμια Όπερα Επιστήμης (GSO) πραγματοποιείται μέσα από την δράση της "Παγκόσμιας Όπερας Επιστήμης σε πραγματικό χρόνο" (GSOrt). Οι εκπαιδευτικοί που επιθυμούν να συμμετέχουν οφείλουν να γίνουν μέλη στην παρούσα κοινότητα κάνοντας "Εγγραφή". Παρακάτω δημοσιεύεται ένα σχέδιο χρονοδιαγράμματος που βοηθά στις ανάγκες προγραμματισμού συναντήσεων ανάμεσα στους ενδιαφερόμενους εκπαιδευτικούς και την ομάδα υλοποίησης του έργου για την Ελλάδα. Δικτυακές συναντήσεις πραγματοποιούνται σε τακτά διαστήματα σύμφωνα με αυτό το χρονοδιάγραμμα ώστε οι εκπαιδευτικοί να είναι σε θέση να τις παρακολουθήσουν.

Προτεινόμενες συναντήσεις εξ αποστάσεως υλοποίησης
Στον παρακάτω πίνακα περιγράφεται το περιεχόμενο ενδεικτικά 5 συναντήσεων με συνολική προετοιμασία (επίσης συνοπτική) τεσσάρων (4) εβδομάδων. Το περιεχόμενο και ο αριθμός των συναντήσεων μπορεί να τροποιηθεί ανάλογα με τις ανάγκες, τη διαθεσιμότητα και τον ρόλο των διαθέσιμων εκπαιδευτικών ομάδων.

Προετοιμασία (Μόνο εκπαιδευτικοί)
1η Συνάντηση	Παρουσίαση τρόπων εφαρμογής Εισήγηση στην κατανομή αρμοδιοτήτων σε ομάδες παραγωγής. Ανάλογα με την διάκριση σε Α'Βάθμια (όπου τον συντονισμό των ομάδων αναλαμβάνουν περισσότερο οι εκπαιδευτικοί) ή σε Β'Βάθμια (όπου τον ρόλο αναλαμβάνουν εξ ολοκλήρου οι μαθητές), οι ομάδες παραγωγής είναι επιφορτισμένες με τον προγραμματισμό, συντονισμό, υλοποίηση και καταγραφή όλων των δράσεων που είναι αναγκαίες για την τελική πραγματοποίησή της. Σε περίπτωση συμβολής με σκηνική δράση παρουσιάζεται η πρακτική διάκρισης σε μαθητικές ομάδες ως ακολούθως: Ομάδα Σεναρίου/Λόγου Ομάδα Τέχνης/Σκηνογραφίας/Εικαστικών Ομάδα Επιστήμης Ομάδα Δημοσίων Σχέσεων Ομάδα Μουσικής Oμάδα Ηθοποιών/Χορευτών/Σκηνικής δράσης Σε περίπτωση συμβολής χωρίς σκηνική δράση η διάκριση σε ομάδες επαφίεται στην δικαιοδοσία του εκπαιδευτικού Καλές πρακτικές παρελθόντων ετών. Προτάσεις υλοποίησης στην φετινή Όπερα Επιστήμης 2017 Πρόσκληση ιδεοκαταιγίδας
2η Συνάντηση	Οριστικοποίηση ιδεών Τελικές οδηγίες υλοποίησης
Υλοποίηση (Εκπαιδευτικοί + Μαθητές)
3η Συνάντηση	Εξοικείωση με την πρακτική Σε περίπτωση συμβολής με σκηνική δράση, οι μαθητές παρουσιάζουν ενδεικτικά την κατανομή σε ομάδες με δείγματα (προσχεδιάσματα) των ομάδων. Οι μαθητές παρουσιάζουν ενδεικτικά ιδέες υλοποίησης. Με τη βοήθεια των εκπαιδευτικών τους ακολουθεί συζήτηση και οριστικοποίηση της δράσης με κατανομή αρμοδιοτήτων σε ομάδες παραγωγής. Σε περίπτωση συμβολής χωρίς σκηνική δράση οι μαθητές παρουσιάζουν συνοπτικά τις ιδέες τους με την βοήθεια των εκπαιδευτικών με προσχέδια (δείγματα) προετοιμασίας
4η Συνάντηση	Υλοποίηση και καταγραφή Οι μαθητές υλοποιούν την δραστηριότητα σύμφωνα με την προηγούμενη συνάντηση. Οι μαθητές (ή οι εκπαιδευτικοί σε περίπτωση Α'Βάθμιας ή όπου η ανάθεση υπευθύνου μαθητή είναι αδύνατη) καταγράφουν την δραστηριότητα. Σε περίπτωση συμβολής με σκηνική δράση, η καταγραφή δεν περιορίζεται σε βιντεοσκοπημένο υλικό. Για τις ανάγκες καταγραφής των δράσεων κάθε ομάδα ορίζει έναν υπεύθυνο μαθητή/τρια. Ο μαθητής αυτός επισημαίνεται με αστερίσκο στην καταγραφή και είναι υπεύθυνος για την συλλογή κειμένων καταγραφής της δράσης του ιδίου και των υπολοίπων μελών μέσα στην ομάδα . Τα κείμενα καταγραφής από κάθε ομάδα συλλέγονται από τον υπεύθυνο της ομάδας Δημοσίων Σχέσεων και παραδίδονται στους επιβλέποντες εκπαιδευτικούς σε ψηφιακή μορφή WORD (μαζί με πρόσθετα αρχεία αν αυτό είναι απαραίτητο) ώστε να αναρτηθούν στην παρούσα κοινότητα. Η ελάχιστη έκταση του τελικού κειμένου για κάθε ομάδα είναι μισή σελίδα Α4 (Γραμματοσειρά Times New Roman 12 ή μια μικρή παράγραφο για την Α'Βάθμια) χωρίς αυτό να αποτελεί περιορισμό. Το έγγραφομπορεί να περιέχει εικόνες ή παραπομπές σε πρόσθετα δεδομένα. Η δομή ενός κειμένου καταγραφής περιγράφεται γενικά για κάθε ομάδα ως ακολούθως: Τίτλος: α) σχολείο, β) συμμετέχοντες μαθητές, γ) τάξη/εις, δ) ονομασία ομάδας Εισαγωγή: α) Σκοπός της ομάδας, β) αρμοδιότητα και περιγραφή κάθε μέλους (σύντομο βιογραφικό και συμβολή του στην ομάδα) Περιγραφή : α) γενική παρουσίαση του αντικειμένου υλοποίησης (οι ιδέες συνοπτικά, σύνδεση Τέχνης & Επιστήμης, συνοδευτικές περιγραφές) β) παρουσίαση του ειδικού τρόπου υλοποίησης (λεπτομέρειες τεκμηρίωσης του τελικού αποτελέσματος με ειδικά επεξηγηματικά κείμενα, παρουσίαση υλικού, παρτιτούρες σε ψηφιακή μορφή MIDI και συνολική σε PDF, φωτογραφίες, ηχογραφήσεις, βιντεοσκοπήσεις, διαγράμματα παραπομπές σε βιβλία ή στο διαδίκτυο) Χρονολόγιο: α) ημερομηνία σύστασης της ομάδας, β) ημερομηνίες δοκιμών/συναντήσεων και του περιεχομένου τους (με εδαφιόσημα) Κατακλείδα: α) Σκέψεις και ιδέες για περαιτέρω αξιοποίηση του υλικού, β) Προοπτικές Σε περίπτωση συμβολής χωρίς σκηνική παρουσία οι εκπαιδευτικοί καταγράφουν την δράση όπως περιγράφεται στην παραπάνω παράγραφο αλλά ακόμη πιο συνοπτικά.
5η Συνάντηση	Οριστικοποίηση/Τελική δοκιμή/Υποβολή Συζητηση προοπτικών

Πώς μπορώ να παρακολουθήσω περισσότερα;

Γίνετε μέλη της κοινότητας μας κάνοντας "Εγγραφή" και στη συνέχεια αφού επισκεφθείτε ξανά την παρούσα κοινότητα πατώντας "Γίνε μέλος"
Προτείνετε τις συναντήσεις μας σημειώνοντας τη διαθεσιμότητά σας στο παρακάτω χρονοδιάγραμμα:https://doodle.com/poll/mbn9hyx7e3z2tx7z στέλνοντας και ένα ενημερωτικό email στους παρακάτω υπεύθυνους διοργάνωσης.

Υπεύθυνος διοργάνωσης: Πέτρος Στεργιόπουλος [email protected]